Jouw essentie is liefde; je bent van goedheid gemaakt; of nog anders gezegd: je bent al verlicht. Dat is de visie van Zijnsoriëntatie en van vele wijsheidstradities. Hierover pratend met studenten herkennen ze dit intuïtief, maar vaak roept het meteen ook de vraag op hoe het dan zit met alle agressie en geweld in de wereld. Dat is toch niet goed (te praten)? Nee, zeker niet!
Hoewel op absoluut niveau alles inherent goed is, is het belangrijk om op relatief niveau wel degelijk onderscheid te maken tussen wat bijdragend en wat schadelijk is. Ik licht het graag toe in deze brief, met een knipoog naar de aankomende verkiezingen.
Basale goedheid in absolute en in relatieve zin
In absolute zin verwijst basale goedheid naar de inherente puurheid en waardigheid van alle wezens. Het is het zicht dat op het meest fundamentele niveau, los van alle conditioneringen en concepten, elk wezen een intrinsieke goedheid bezit. Oorspronkelijk puur, zoals een pasgeboren baby. Deze goedheid is onveranderlijk en onaangetast door externe omstandigheden of innerlijke verwarring. In relatieve zin gaat basale goedheid over hoe we deze fundamentele goedheid in praktijk brengen en uitdrukken in de wereld om ons heen, over vriendelijkheid, mededogen en waardigheid in ons gedrag en in onze relaties, over bijdragen aan een meer compassievolle en rechtvaardige wereld.
Als alles en iedereen op absoluut niveau inherent en onveranderlijk goed is, waarom is het dan überhaupt nog nodig of zinvol om op het relatieve niveau goedheid te praktiseren?
Hoewel basale goedheid onze fundamentele natuur is, worden we vaak gehinderd door negatieve gewoonten en conditioneringen en brengen deze goedheid niet tot uitdrukking in ons dagelijkse leven. Onze goedheid is als het ware versluierd geraakt. Daar moet je realistisch in zijn. Hoe vaak op een dag ben jij bijvoorbeeld onvriendelijk tegen jezelf en luister je naar die innerlijke stem die al te kritisch of verwijtend is, of denk je negatief over een ander?
Absolute goedheid mag ook geen vrijbrief zijn voor schadelijk gedrag. Je blijft immers steeds verantwoordelijk voor je daden, en negatief gedrag kwetst of schaadt anderen en heeft dus wel degelijk gevolgen op het relatieve niveau.
Door goedheid op relatieve niveaus te beoefenen, kunnen we onze negatieve gewoonten herkennen en transformeren, waardoor we onze eigen mentale en emotionele gezondheid verbeteren en tevens bijdragen aan het welzijn van anderen en het creëren van een meer compassievolle en rechtvaardige wereld. Ongetwijfeld zal je ook anderen inspireren om hetzelfde te doen.
Relatieve goedheid en je stem uitbrengen
Verlichting start met het zicht dat er fundamenteel geen scheiding is tussen binnen- en buitenwereld, tussen jou en de ander. Alles is immers onderling afhankelijk met al het andere. Alles komt tot ontstaan dankzij al het andere, wordt in stand gehouden door al het andere en verdwijnt in al het andere. Niets is autonoom of losstaand. Je beseft dat je altijd, intrinsiek en onlosmakelijk verbonden bent met alles om je heen. En dat alles doordrongen is van dezelfde Zijnskwaliteiten, zoals goedheid en liefde. Dit besef doorbreekt je evolutionair gevormde overlevingsprogrammatuur, die altijd uitgaat van een afgescheiden zelf dat zich tegenover de (vijandige) wereld denkt. De wereld, dat ben jij! Het besef dat je verbonden bent met alles, opent je Hart en je realiseert je dat alles wat je doet invloed heeft op al het andere, hoe onzichtbaar ook voor je zintuigen.
Het non-duale Zijn is de grond van alles; het isoleert niets en maakt niets tot iets. Alles wat je ervaart, is de ongescheiden levendigheid van Zijn. Zijn zelf neemt geen positie in: het verkiest niet het ene boven het andere en bestempelt niets als goed of fout, want alles is Zijn en in zijn aard open, stralend, helder en liefdevol.
Het lijkt alsof we daarmee uitgepraat zijn en verder niets meer kunnen zeggen over goed en kwaad of over bijdragend of schadelijk gedrag. Nogmaals, dit klopt niet want juist omdat alles onderling afhankelijk is, heeft onze optiek of onze manier van zijn een groot effect en zijn er dus wel degelijk uitspraken te doen over wat deugt (in lijn is met verlichting) en niet deugt (verlichting verduistert).
De afgelopen dagen heb ik getwijfeld of ik iets zou schrijven verband houdend met de aanstaande verkiezingen. Een innerlijke stem weerhield me, zeggende dat Zijnsoriëntatie geen politieke ideologie is en ik beter mijn mond kan houden. Maar Zijnsoriëntatie is geen theoretische filosofie; het gaat over het integreren van het verlichte besef, zowel in je eigen dagelijkse leven als in de maatschappij. Hans Knibbe spreekt van verlicht burgerschap, waarbij hij in het tijdschrift Zijn (juni 2022) uitnodigt tot het stimuleren van maatschappelijke vooruitgang, en dus ook het aan de kaak stellen van maatschappelijk destructieve invloeden. Daarom heb ik besloten me wel uit te spreken en mijn mening met jou te delen.
Ik ben eerlijk gezegd meestal niet zo bezig met politiek en heb dus ook alleszins niet de pretentie om een politiekexpert of zo te zijn, maar wel zie ik dat het huidige politieke landschap steeds meer polariseert in ‘wij’ versus ‘de anderen’, zowel in België als in de wereld, leidend tot agressie en toenemend geweld in alle mogelijke vormen. Dit is niet in lijn met het feit dat alles onderling verbonden is en ieder wezen intrinsiek goed. Dit is niet in lijn met verlichting en dus, wat mij betreft, destructief.
De wereld dat ben jij!
Wanneer je rust in Zijn, ben je één met al het zijnde. Je bent het Hart van alle verschijnselen, je bent de wereld geworden. Je horizon van betrokkenheid omvat dan het totaal. Het gaat niet langer alleen om jou en jouw geluk, maar om het wel en wee van iedereen.
Ik pleit hier niet om jezelf weg te cijferen en je eigen geluk automatisch ondergeschikt te maken aan de behoeften en noden van anderen. Jezelf overslaan vanuit parentificatie, maakt de hulpontvanger afhankelijk en jijzelf als hulpverlener uitgeput, en daar is niets verlichts aan. Gezonde zelfliefde en individuatie zie ik juist als een onmisbare bijdrage aan het geheel. (Daarom geef ik met zo veel enthousiasme de cursus Gezonde Zelfliefde.)
Wel wil ik je uitnodigen om je optiek te verhogen en om voorbij de duale splitsing tussen ‘ik’ en ‘jij’, tussen ‘wij’ en ‘zij’ te gaan. Ik nodig je uit om je hart te openen voor de ander en voor de aarde met al haar bewoners inclusief toekomstige generaties. Hoe hoger onze optiek, hoe meer ons handelen een uitdrukking kan zijn van verlichting, en hoe meer we bijdragen aan het geluk van de ander.
Een woordje over optiekverhoging voor wie hiermee niet vertrouwd is. Onze dagelijkse geest werkt volgens het primaire lust-onlust principe: zodra je iets hebt geïdentificeerd, heb je daar een voorkeur, afkeer of onverschillige reactie naar. Vertrouwde elementenroepen voorkeur op, vreemde elementen afkeer. Vanuit onze symbiotische hechtbehoefte identificeren we ons immers met het vertrouwde, dat beschouwen we als eigen aan ons: ons lichaam, onze ouders, onze familie, ons land, en ook onze ideologie, politieke voorkeur, sociale status, enzovoort. Het ‘vreemde’ bedreigt onze symbiose (versmeltend samenzijn) en benaderen we vaak met afkeer en vijandschap. Dit is universeel en hier hoef je je niet schuldig over te voelen, want zo zijn we nu eenmaal evolutionair geprogrammeerd om te overleven. Toch hoef je niet samen te vallen met je biologische oriëntatie. Je kan je optiek verhogen en je richten op Zijn en Spirit (je vrije aard, wie je wezenlijk bent) en dan verliest de biologische lust-onlustoriëntatie zijn dominante positie en ontwikkel je een hogere, meer omvattende, inclusieve optiek.
Egocentrisch gedrag dat alleen van je eigen belang uitgaat, en geen oog heeft of wil hebben voor de belangen en de gevoelens van een ander, komt voort uit een lage (symbiotisch/narcistische) optiek en verwijdert zich uit de communicatie met de verlichte grond. Het doet geen recht aan de Spiritaard van jezelf en de ander. Het voedt haat en vijandschap en helpt onze wereld niet verder, en dit noem ik wel degelijk schadelijk of verkeerd.
Luister en vertrouw dus op de wijsheid en inherente goedheid van je Hart bij het uitbrengen van je stem op 9 juni.
Tot zo ver mijn betoog. 😉
Ik ben benieuwd naar jouw mening en ideeën hierover en hoor graag je reactie!
